Het is – met alle respect- behoorlijk beroerd gesteld met de kennis van de Friese schaakhistorie. Geen enkele inzender wist het juiste antwoord te geven op de vragen gesteld naar aanleiding van de publicatie van schaakfoto 25. Welke speler -ex wereldkampioen- plaatst op de muur van het prestigieuze Lauswolt te Beetsterzwaag zijn handtekening en in verband met welke gebeurtenis verbleef hij in Fryslân? Oud-FSB-bestuurder Wim Visser zat er nog het dichtst bij. Hij herkende Petrosian, alleen met het evenement zat hij er naast. Hij dacht dat Armeen Tigran na het Hoogoventoernooi van 1960 naar het hoge noorden was afgereisd om in het kader van de V&D- simultaanseances zijn kunnen te tonen. De foto werd evenwel niet bij die gelegenheid genomen doch vier jaar eerder, toen in Leeuwarden twee ronden werden gespeeld van het Kandidatentoernooi. Het grootste deel van de wedstrijd speelde zich af in het Minverva Paviljoen te Amsterdam, maar van 12 tot 17 april 1956 streek het schaakcircus neer in Leeuwarden. De winnaar van het evenement verwierf het recht om wereldkampioen Botwinnik uit de dagen. Smyslov won het toernooi en onttroonde aansluitend ook Botwinnik. In Moskou werd het 12.5-9.5.
Petrosian, die ook al in 1953 aan het kandidatentoernooi deelnam eindigde in 1956 met 9.5 uit 18 op de gedeelde 3e tot met 7e plaats. Pas zes jaar later -weer op vaderlandse bodem te weten die van Curaçao- wist hij het kandidatentoernooi te winnen en de wereldtitel pakte hij in 1963 door de dan al weer regerende Botwinnik te verslaan. In 1965 sloeg Petrosian een eerste aanval op zijn troon af. Hij versloeg Spasski nipt met 12.5-11.5. In 1969 bleek Spasski evenwel te sterk en moest Petrosian de titel prijsgeven. Tot 1980 bleef hij deelnemer aan de kandidatenmatches maar tot een overwinning leidde dat niet. In 1971 verloor hij de finale van het kandidatentoernooi tegen Fischer (6.5-2.5) In 1984 kwam hij op 55-jarige leeftijd te overlijden.
Wie meer wil weten over het Kandidatentoernooi 1956 raadplege het jaarboek 2015-2016 van Philidor. Daarin vertelt Eddie Scholl – die in ’56 bordenjongen was- alle vaak sappige details van het verblijf van de grootmeesters in het Friese.
Bijgaande foto werd ingezonden door oud-FSB-wedstrijdleider Peter de Jong. Afgebeeld staat het viertal van Heerenveen dat zojuist de strijd om de FSB-beker winnend heeft afgesloten. In welk jaar het precies is geweest valt helaas een beetje moeilijk te achterhalen, maar dat we over een grijs verleden spreken, valt af te leiden uit twee feiten. In het krantenknipsel dat De Jong bij de foto voegde, wordt gesteld dat Sneek de tegenstander was van Heerenveen in de bekerfinale. Op zich is dat niet zo opmerkelijk maar bijzonder is wel de vermelding dat Sneek in de promotieklasse net het kampioenschap is misgelopen door een nederlaag tegen Westergoo. Het kan niet anders of dat moet zich hebben afgespeeld in een vorige eeuw. Een tweede bewijs vormt het feit dat in het team van Sneek Eelke Heidinga nog zijn opwachting maakte. Ja dan hebben we het denkelijk wel over eind tachtiger jaren, want zo lang is het wel geleden dat Heidinga vanuit de Waterpoortstad naar zijn geboortegrond terugkeerde. (Toch?)
De Heerenveen-spelers die op de foto staan afgebeeld zijn vanaf links: E. Bongers, J.T. Siblesz, F.van Eekelen en H. van de Wijk. De finale werd afgewikkeld in De Telle in Heerenveen. Bongers versloeg Kloosterman, Van de Wijk en W. Wiersma speelden remise, Heidinga won van Van Eekelen en Siblesz leverde een niet geringe prestatie door Douwe van der Meulen te verslaan. Zo ging dat in die dagen. Blijf foto’s en verhalen inzenden mensen! (h.j.dijkstra@planet.nl)